A Rak Hlomi Nikhat Thlirsalnak

A Rak Hlomi Nikhat Thlirsalnak

Anthony B. LianThang

THUHMAIHRUAI

Kan Bible kan siar tik ah thil danglam zet pakhat kan hmu thei mi cu; “13A ti vekin Israel mi pawl in an ral pawl an neh thluh hlan lo ni cu a ding ih thlapi cu a cawl ngaingai. Hi thu cu Jashar Cabu sungah an ngan a si. Ni cu feh nawn loin van laifangah ni khat pumhlum a cawl.” (Joshua 10:13) ti asi. Joshua san lai ih Israel le Amor mi pawl ral an do awk lai fang thu asi. Ral an doawk nak ah Israel pawl ral an neh theinak ding in ni khat sung ni a rak cawl. Tuini ah Scientists lam ih mifim thiam tampi’n leitlun thuhla ni le thla an zingzawi rero tik ah, nikhat hi a kim lo a si tin an hmusuak. Nikhat a hlo, a kim lo ti ih an hmusuak mi cu cui ni khat cu Christian Bible sung ih a um mi Joshua san lai ih nikhat a cawl a si tin ngan mi hi thudik a si ding tin Scientists mifim tampi’n an zum.

ASI THEI NGAI PEI MAW?

Hitin nikhat sung feh lo in ni a rak cawl timi hi a si thei ngai pei maw? Ziangahtile ni cu a feh ve rero maw si, zingtin a cawl thei? Tin a suh theih a si. Ni cu a feh ve ti kan thei dah lo leilung hlumpi lawng in ni hliap ah a her ih a feh rero tin sim theu asi. Leilungpi’n ni voikhat a helsuak le kum khat a rei ti a si, ni cu a feh lo ruangah cawl ding khal a um cuang lo, asile Leilung a her lai rero mi a cawl sawn maw si ding? Cuti a si khal le Ziang tin leilung teh a her lai rero mi a cawl ve thei tin sut a theih ve lala. Pathian thilti theinak lang nak teh a si thei pei maw?

SCIENTISTS MIFIM TAMPI’N AN ZUMTHEILO NAK SAN

Ni a cawl ti thu thawn pehpar in mithiam scientist hrekkhat pawlin an zum thei lo. Curuangah hitin an sim theu, Israel le Amor mi pawl an do awk lai ah nikhat cu thlipi rialruah napin a sur ruangah an ral pawl tamtuk an thi ih, a hrekkhat a thi lo pawl khal an cawrnaa thluh asi anti. Pathian in an ral a neh sak tinak asi. Ni a cawl ti mi tongfang hi Hebrew tong in “Damam” ti a si ih, umzia dangdang a nei thei, cu pawl cu “ ngui men, reh thepthep, canglo, ding men, hngak, tivek pawl in sim a theih asi. Ni acawlh thu thawn pehpar in himi tongfang hman a si ah cun; “ ngui men” tinak a si ih, Eng lo, a tleunak suah ter lo, khawhdur in a phen theh tinak a si. Curuangah himi ni a cawl, a ding ti mi hi Joshua in aral pawl Pathian ih a nehsak cia mi a neh bet vivo theinak ding ah ni in a tleunak suah hrih hlah seh, an hnen ih rialruah le khawdur rungthleng mi in zianghman lang thei lo in nitleu kha a tleunak suak thei lo ding in a phen vivo a si ding an ti. Cun Joshua cabu sung ih ni cu nikhat pumhlum a cawl a si tin ngan mi hi a hnen ih rial ruah le khawdur ruang thleng khan phen ta vivo she tinak a si sawn tin an ruat. Cutin ni a rak cawl ngaingai lo ding tin an zumnak hi mitampin an ruat sual deuh hmang tin an zum.

SANTHAR MITHIAM TAMPIN AN ZUMNAK SAN

Hivek mithiam hrekkhat ruahnak hi tulai mithiam Scientist pawl le Pathian thu lam ih mithiam tampi’n an pompi thei lo. Ni a rak cawl ngaingai a si an ti. kan dung reituk loah, USA, Maryland state, Baltimore ih um mi, Curtis Engine company Chairman Mr. Harold Hill le Rocket lam thiam mi tampi’n hi thu an hliakhal tikah ni khat sung ni a hloh asi tin an hmu suak ngah. Maryland ih um Green Best hmun ih Astronauts timi rocket kah suahnak lam thiam pawl khal in a rak hlo mi nikhat an hmuhsuak thu an simve. Cutin nikhat cu computer in kan dung lam kum tampi ihsin thok in nitin caan feh daan an tuatter ih cu laifang ah ruah lo pin computer cu a hna tuan a cawl ih, a sen a rak piah ti asi. Computer ih a sen a ra lang cun thil dik lo a um ti cu theih a si mai. Cutin thil dik lo a um tin a piah rero mi ih a simduh mi cu ni khat a kim nawn lo ti mi a sim duhnak a si. Cui thu cu Scientist pawl in an ruat tik ah Baible sung ih nikhat kim lo mi kha a si rori ding tin an zum.

JOSH 10:13THLIRSALNAK

Joshua in ral an doawk laiah zan khawthiam lakih an ral pawl ih rak do le sim kha a phan ruangah Pathian hnenah ni cawl ding in a rak dilnak a si. Kha mi laiih nikhat a ti mi kha ni khat pumhlum cu a rak si lo hmang, nazi 23 le minutes 20 lawng a rak si hmang tin an tuat. A tlangpi’n nikhat cu nazi 24 ih tuat a si theu. Josh 10:13 thuthawn pehpar in mirang Bible kan zoh a sile ASV, NI V, RSV pawl khalah (A bout the Whole day) tin ngan a si. kawl le lai Bible Thianghlim ah cun nikhat sung tin ngan a si. Bible an rak ngannak hrampi kan zoh a si le “Nikhat hrawng, nikhat zikte” tivek in ngan a si sawn. Nikhat sung ni a ding kan ti khal le, ti theih a si ko. Bawi Jesuh thlan sung a um sung khal kha nithum cekci cu a kim deuh lo hmang nan, nithum vek in sim a si ih, cucu a dik nak zawn khal a um ve asi.

II SINGPAHRANG 20:11 THLIRSALNAK

Nikhat sung ni a cawl kan ti a sile nazi 24 a kim a tul. Asinan Joshuah cabu sung ih nikhat sung a cawl timi hi nikhat a kim lo deuh hmang , minutes 40 a sam lai nikhat kimnak ti asi. Cui minutes 40 sam lai mi cu khuiah kan hmuhsal thei ding? Siangpahrang cabu sungah kan zoh a si le; “11Cutikah Isaiah in, Bawipa ih hnenah thla a cam ih, Bawipa in phenthla cu Siangpahrang Ahaz ih tuahmi kailawn ih a suh vivo laiah dunglam ah kar hra a kirter a si,” (II King 20:11) tin ngan asi. Himi ni hliap cia kar hra a kir sal ti mi hi ziang ti can a si pei? Kan nauhak lai te ih, funghrek te phun in cui a phenthlam thawn nazi kan rak tuat theu vek in. Himi san lai ih an tick cu tahnak hi nazi an rak nei hlan ah cun funghreu maw thil dang pakhat khat nisatnak hmun ah an phun ih, cumi a phenthlam zoh in zinglam le zanlam tik cu caan an rak hmang theu. Cumi cu kar bak bang in nikhat cu hmun zingzat ah si maw an rak then ih, tik cu an rak siar.

JOSHUA CABU SUNG IH MINUTES (40) SAMMI THLIRSALNAK

Cu mi kar hra ti mi cu mithiam pawl ih hmuhdan ah cun degree pahra tinak a si an ti. Cu tikah kanan (Maths) tuat dan vek ih kan tuat duh asile kan thei cia vek in leilung hlumpi cu degree 360 tin theih theh cio asi. Thiltahnak lam degree siardan ah cun a hlum mi pohpoh cu degree 360 a si ih, a hlum hrek cu degree 180 asi. Cutikah ni khat nazi 24 sungah leilung pi cu veikhat a helsuak, cumi cu kanan (Maths) vekin kan tuat a si le degree 360 ah nazi 24 a si ah cun minute (24 × 60= 1440 ) a rei ih, degree pakhat ah minute ziangzat a rei pei? Minutes 1440 kha degree 360 in kan zem sal asi le minutes 4 a suak ding. Degree pakhat ah minutes 4 tinak a sicu. Cutin a sile karhra kha cu degrees 10 thawn a bang awk a si. Asile degrees10 kha minutes 4 in akn zem asile (10×4= 40), minutes 40 a suak thlang. Curuangah ni hliap mi kar hra a kir sal timi thu thawn pehpar in kan tuat ih minutes 40 thawng a bang awk kan ti vek in, Josuah cabu sung ih minutes 40 a sam tin hmuh mi kha, 2 Singpahrang 20:11 sung ih karhra nihliap a kir sal ti mi thawn minutes 40 kan bet a si le nazi 24 cekci a suak ih, nikhat pum hlum a kim thlang asi. Cutin asile leitlun mifim pawl ih an tuatnak ih nikhat a hlo anti micu kan Bible sung ah kan hmusuak thei tinak a sicu. Ziangkim hi kan Bible sung ah a fomkim tluh tinak a si.

THUNETNAK

Curuangah kan Bible ca sungih ngan mi thu hmuahhmuah cu pathian thawkkhum cia mi a si vek in a dik thluh ih, a dik deuh lo vek ih kan hmuh mi khal kan theih fiang lo maw, kan hmu ban lo maw, kan ruat thiam lo ruangah a rak si sawn theu. Hi thu hin thil hmuahhmuah sersiam tu, huham tumbik, ziangkim ti thei, a cak bik pathian le rumdamtu, kumkhua nunnak pe theitu le tithei tu Pathian a si zia a langter nak asi. Himi thu kan siarnak ihsin Pathian thu thianghlim kan zumnak le pomnak ah thazang thar nei cio ding in Pathian in a siar tu zaten malsawm hram she. Amen!