Nunthuleng Ngandaan (Part 1-7)

Nunthuleng Ngandaan (Part 1-7)

 Mai Sokhlei Par

Pakhat ten, nunthuleng ngandan in zirh aw in titu an um hnuaihni theu; anmai hrangah tiah malte ka run hlawm duak:

Nunthuleng ngantu si ding cun ahmaisabikah cangan thiam a tul. Cangan thiam ti mi cu catluan kha siar olsam dingin tluang zuahzoih ngan thiam khi sim duh mi a si. Cutiih ngan thei ding cun bezai siar tam sehla (ngan thei le cu a tha sinsin), cutin rhythm a nei mi sentence ngandan thiam a ol.

Cun theih tul mi pakhat cu, mi tampi in cangan thiam si dingin 'tongkhun le tongthim' tampi hmang theitu si a tul tin an ruat. Himi hi a dik thluh lo. Tongkhun le tongthim tampi ther ferfer ruangah ca a mawi phah lo; hivek cu a tulnak zawnte lawngih hman ding thil a si. Cuhnakin, theih ol mi tongfang simple tete thawn sim duh mi kha lang fiang dingih ngan thei tumsawn ding a si.

A sau tuk a bang! Kan peh vivo tum ding aw.Nunthuleng ngantu tampi suak thei sehla ti mi duhsaknak thawn...

 (Part-2)

Adjectives le Adverbs ih hmual:

Hitei pahnih hi ca mawitertubik an si. Curuangah dikzet le hmual nei zet dingih ngan thiam hi zir ding rori a si. 

Adjectives:

Ka siar ngah mi capawl ah ka hnak i doh zet theu mi cu Adjectives hmandan ahhin a si. Thuthimnak run pe sehla:-Beautiful lady ti mi hi kan tong ih an ngan tikah "A mawi mi fala" tin an let. Cuhnakin "Fala mawi" ti mai sehla siar a hahdamsawn lo ding maw? 

- Mitthli thawn a ciar mi a biang.* Mitthli thawi ciar a biang.

- A kauaw cia mi cabu a hmu.* Cabu kauaw cia a hmu.

- A khing mi lei parah a feh.* Lei khing parah a feh.

Khuimi siar a nuamdeuh??

Adverbs:

Himi hi cu kan tarlan duh mi kha a siartu in a thinlung mitthlamih a hmuh theinak dingah a thahnem zet.Tnk, "Ziangha na ti?" ti mi thusuhnak hi adverb bet loin kan ngan tikah suh mi ih pianghmang le dinhmun mitthlam ah a lang thei lo. Hitin kan vun bet sin vivo hnik pei:-

- Ziangha na ti duado?- Ziangha na ti zuarzo?- Ziangha na ti kuatko?- Ziangha na ti hruanhro?- Ziangha na ti hrukhro?- Ziangha na ti kerhko?

Hitin kan bet mi adverb izirin suh mi minung ih umdan kha mitthlam ah a cuang lohli thei. A si lo maw??

Grammar diktei ngan thei zuam ding:Ca cu grammar hmandan a dik poh le theihthiam a ol a si ko. Ziang mi kha hmaisa ah kan ret dingih, ziang mi kha kan netater ding ti hi thiam a tul tuk. 

Note: Au-biography siseh, Biography siseh, kan ngan tikah ralrin tul zet mi cu, kan ngan mi thuhla kha a ngantu in kan ttan thei lo. Thil cang mi events kha amah a sidan vektei ngan ding a si. Hrekkhat cun a siartu in an rak theihthiam lo simaw an phang ih anmai aanka an rak betsak theu. Tnk:- A zangfahumzia hi!- A thin a na zet ding.- Midang in rak hmu ve hai sehla cu tap loin an um thei hrimhrim lo ding.

Hipawl hi a ngantui aanka lawnglawng an si. Zangfah an umzia a siartu theiter a duh a si ahcun ziangruangah zangfah an um ti mi (zangfah an umdan) kha fiangten tarlan thei a zuam sawn ding a si. Hivekih amai comment a rak bet theu ahcun a ngan mi thuhla/thuanthu sungah a va rolhaw tinak a si ko.

Ca ngan tikah:Sentence tawpnak tinten 'a si' tivek lawnglawngih tawpter hi quality nei lopawl ih ngandan a si, an ti. Tnk:

- "Tuini hi December ni thum ni a si. Cule December cu Jesuh Krih suah thla a si. December ni 25 ni cu Christmas a si. Kan zaten kan hngahlap zet mi ni sungawi a si."Ziang a bang?Himi thu thotho hi catluan dang in na ngan sin lo ding maw?

Tuini hrangah hizat hin duhtawk hrih sehla. Neta ah run bet vivo thei ka tum ding.Canganthu tampi suak vivo hram seh!!

(Part-3)

Nunthuleng ngantu cun Active Voice lawng siloin Passive Voice khal neh zetih a hman thiam a tul. Mi pakhat cangan a thiam maw thiam lo ti theih theinak tahfung pakhat cu 'Passive Voice' ziangtlukin a hmang thiam (nehsawh) ti mi hi a si.Tahthiamnak ka run pe ding:-

- Thaisun khi ruah a sur an zum. (A.V)* Thaisun khi ruah a sur a zumum. (P.V)

- In duh.*Duh mi ka si.

- Minopawl hnenah nunthuleng ngandan an zirh.*Minopawl cu nunthuleng ngandan zirh an si (or) zirh in an um.

* Thinna in ka um.* Leilungpi cu kum khat hnu kum khat a sa deuhdeuh tiah rel a si.* Falanu a thattu cu theihfiang a si hrih lo.* Thaisun ah ka pu a ra thleng ding tiah sim ka si.* Hi thu cu lehhnu ih zingzoi dingah ret that in um hrih seh.

Passive Voice hi 'Third Person' ih ca ngan tikah ahleiceih hman a si theu. Cun, news tivek ngan tik khalah hman a si fawn. Cangantu si a duhtu cun passive voice ih ngandan hi a thiam lawng siloin a nehsawh tengteng a tul.

Catluan (sentence) Phun Thum:

1) Catluan Tawi 

Himi catluan hi hmandan thiam lo ahcun kan nganca kha a ti thupi lo thei. Asinan a hmannak ding zawnte ih hman thiam velceng cun a hnatuandan hi a mak tuk lala. Atlangpithuin hi catluan phun cu thinphannak le tihnak lam (thin phu dutdo thil lam) ah hman a rem zet. Tnk:-

- Pu Sai cu a khan lenglam ah thawmvang a thei ih a ihnak isin a vun tho. Cule sangka kiangah dingin thawmvang cu thaten a vun ngai rero. Culaifangah sangka cu lenglam ihsin an run cum ciamcoih a thir dukdi. 

Himi catluan thotho hi catluan tawi in kan vun ngan hnik pei:

* Pu Sai cu a ihnak isin thawmvang a thei. A tho. Sangka lam a va pan. A ding. Thawm loten a vun ngai. Culaifangah sangka cu an run cum ciamco_____lenglam isin! A thir dukdi!

A danglamnak kan hmu si lo maw??

2) Catluan Tawkfang 

Himi hi cu atlangpithuin kan hman tambik mi catluan phun a si. Cule hman a olbik ih a nuambik fawn.

3) Catluan Sau

Himi hi catluan tluan khat khi catlar tlar tampi thawi ngan peh vivo mi a si. Hivek catluan hman a si tikah grammar/punctuations dik zetih hman a si lo ahcun kan sim duh mi kha theihthiam a har duh ngaingai; a hnok theh! Ziangmawcanah cun catluan sau hman hi ca a mawiter in a thukter can a um theu ko nan, atlangpithu cun ca a ritter in a hnokter sawn thei. Curuangah ralring tei hman ding mi catluan phun a si.

(Part-4)

Nunthuleng ti mi cu ziang a si?

Nunthuleng ti mi cu mi nun simnak a si loih forfialawknak khal a si lo. Nunthuleng ti mi cu minung umtudan ngansuahnak a si. Zirh mi cu a nei ding nan direct in mi a zirh dah lo. Nunthuleng ngan thiam cun thil cang mi (thuanthu) kha siar nuam dingin a ngan ding nan, a sungah phum thup mi a nei theu; a sim duh mi lole a pek duh mi message kha langcu in a ngan dah lo. Cumi cu a rak siartu in phorhsuah lole hmuhsuah a tum ding a si.

Nunthuleng Phun (3):

1) Nunthuleng Tawi (Short Story)2) Nunthuleng Tawkfang (Short Novel/Novelette)3) Nunthuleng Sau (Novel)

1. Nunthuleng Tawi (Short Story)

Nunthuleng tawi ti mi cu tongfang (500) ihsin (1500) hrawng hmangih ngan mi nunthuleng khi a si. Short story pakhat sungah acangtu (character) malte lawng an tel ih, thuanthu cannak hmun pakhat (single setting) sungah thil cang mi pakhat lawng (single incident) a um ding, ti a si.

Nunthuleng sau (Novel) ah cun thil ziangkim hi duh zatzatin langter le phuah ciamco theih a si nan, short story ah cun olsam zetih theihthiam a theih theinak dingah tawi, fel le famkim ih ngan a si. Thuanthu ih tumtah mi a bawm thei lo mi thuhla zianghman ngan tel ding a si lo. Thuanthu sungih hman mi tongfang tinte hin a thuanthu ih tumtah mi goal lut ngah thei dingin a bawm (support) ding a si. Tongfang hleifuan hman a ngah lo lawlaw.

2. Nunthuleng Tawkfang (Novelette)

Himi cu Short Story hnakin a sau ih, Novel hnakin a tawi. Kawl tong in 'Wutthuh' kan ti mi khi a si. 

Novelette sungah cun acangtu tam deuh le thil cang mi pakhat hnakih tam a tel thei. Cun, setting (thuanthu cannak hmun) khal hmun hnih-thum a um thei ih, a tikcu can khal a dangdang a si thei. Thil cang mi cu pakhat lawng a si hmanah, thil thupi (Big Event) a si a tul. Short Story hnakin a thuanthu a kau in a picang deuh. Asinan ruahnak (Thought) cu pakhat lawng a si ding.

3. Nunthuleng Sau (Novel)

Novel ti mi cu acangtu, thil cang mi, tikcu, a hmun le ram dinhmun pawl thawi remkhawm mi thuanthu sau a si. Thil cang mi ngaingai parih thumaw ih ngan mi khal a si.

Novel ah cun cangantu in acangtupawl ih mizia le dinhmun pawl cu theihthiam theih ding koih fiangin ngan/tarlang thiam a tul. Cui acangtupawl ih hmuhton mipawl in casiartui thinlung a lak/neh theinak dingah a zuam a tul fawn. 

Novel ah Fiction (Romance Story ti khalih kawh) le Non-Fiction tin phun hnih a um lala.

# Fiction (Phuahcop Nunthuleng)# Non-Fiction (A cang ngaingai mi nunthuleng)

Fiction:

Fiction cu a ngaingaiih cang thei lo mi, siar nuam dingih phuah mi nunthuleng a si. Fiction ngantu cun a thuanthu cu a ngaingaiih um thei thil a si maw si lo ti thu ah siseh, a logical maw tivek lamah buai loin, a thuanthu ngan mi cu siar nuam a si ding lawng a zuam.

Non-Fiction:

Himi hi cu thil a sidan vek cekciih ngan mi a si. A thuanthu umdan, acangtupawl ih mizia le a cannak hmun zaten, thil cang thei le si thei ngaingai mi an si thluh a tul. Siar a nom phahnak ah tiah duhduh phuah bet a ngah lo. A thuanthu sungih tel mi thil ziangkim, acangtupawl khal siseh, a taktak thawn a milawk thlepthlep thluh a tul. Acangtupawl cu milai bangin tlaksamnak le famkimlonak tete an neih ve thluh a tul. 

Atlangpithuin, tumtah mi, thuanthu, acangtu______himi pathum hi rualremaw tei cokrawi thiam ih ngan mi nunthuleng cu 'Nunthuleng Tha' a si thei theu.

Note: Nunthuleng tha ih tahfung cu 'cafang kom a dik maw dik lo, tumtah mi a nei tha maw tha lo, a tongfang hman mi a dik maw dik lo' tivek thu ah siloin, milai nunzia le thinlung khawruahnak kha a ngan fiang (tarlang/phorsuak) thei maw ti mi kha a si sawn!!!

(Part-5)

Nunthuleng ngandan phun (2):

1) Cangantu amah rori thuanthu sungah tel ih ngan mi (First Person dinhmun ihsin ngan mi).2) Cangantu kha thuanthu sungah tel ve loin, lenglammi dinhmun ihsin ngan mi (Third Person dinhmun ihsin ngan mi)

First Person ih ngan tikah cangantu kha acangtu ah a cang ih, a hmuh mi, a theih mi le a tuah mi pawl lawng ngan a theih. Curuangah a sim duh mi thu ihsin peng lo dingin a ralring, a kilhimaw thei. 

Sihmansehla cangantu cu acangtu a si tikah cun a mawinak, a felnak, a tlinnak le a tawknak tvp kha ngan a remcang lo theu. Cutikah acangtu ih character tarlannak ah tlaksamnak a um phah thei. 

* First Person ih ngan tikah: Ka, kei, keimah, kan, kanmah.. tvk ih ngan a si. Tui Cung Ngai ih 'Thukam' nunthuleng hi 'First Person' ih ngan mi a si.

Third Person ih ngan tikah cun cangantu in acangtupawl ih lungsung thu kha a tarlan thei a tul. Acangtu pakhat ciarih feeling, action le thought kha fiang puppoin a theihsak thluh a tul. Acangtu pawlih tongkam pawl kha casiartu in "A awm-ang lo tuk. A cang thei lo ding" tvk ih an rak ruah lonak dingah anmah le dinhmun izirin tongkam hmanter thei a tul ngaingai. 

*Third Person ih nunthuleng ngan tikah: a, amah, anmah tvk ih ngan a si.

Nunthuleng ngantu cun hi cangandan phun hnih hi a pahnih ten a thiam a tul a si.

(Part-6)

Ca kan ngan tikah..

Calai ti mi cu kan hmuh mi, theih mi, tuar mi le ton mi pawl kha kan khawruahnak thawn komkhawm tahratih cawhrawi mi cafang khi a si. Cuvek cafang remkhawm thei dingin cangantu in ziangvek quality neih a tul pei?

Cangantu cu khawvel a thlirdan hi a TAK a si a tul. Suangtuahnak menih a thlir cun ziangtikhmanah cangantu tha si a tling thei dah lo ding. Cun, ca ngan tikah kan theihzia le thiamzia tvp pholan duhnak thinlung (pride) a ra luh leveten a nganca cu siatsuah in a um a si. A nganca sungah diknak le tluangtlamnak (honesty) pawl hmuh ding a um thei nawn lo. Amai porhawk duhnak le caponak thlarau in a khuh theh ruangah a nganca cu upattlak loah a can phah thei (a nung lo thluh thei).

Cangantu zovek khal, amah roriih ton mi, hmuh mi, theih mi le tuar mi pawl kha a nganca hrangih thingbel (materials) a si. Cumi experience nei lo cun zohman in ca an ngan khawsuak thei lo ding.

A thupi mi cu khai kan experience pawl kha kan hmuh/tuar vekin mipi in an rak hmuh/tuar vei theinak dingah ngan suah thei ding hi a si . Kan feeling kha cafang hmangin midang awmsung ah vung thun luhsak thei kha kan zuam ding mi cu a si. Cuvekih tuah thei ding cun cangantu cun a hmuhton mipawl ih thuhla le leitlun nunzia umdan pawl kha fiang keukeuih a theihthiam a tul. 

Mi hmuahhmuah in kan ton, hmuh, theih le tuar mi pawlih thuhla le umtuzia kha kan theithiam thluh lo. Sihmansehla cangantu cun cui thil cu thuk deuh le fiang deuh in a hrampi kha theihthiam a tum theu. Tnk:-

-Ziangruangah hivek a cang?- Ziangtin ti sehla hivek siatnak isin a him thei ding?- Falampawl in midang thil va lonsak an tum dah lo nan, ziangruangah hnam dangpawl cun Falam thil hi lonsak an tum ciamco? 

Cun, kutdawh pakhat thu ngan tum bang sehla.. cui kutdawhpai thuhla (cangvaihnak) ngan cu a harsa lem lo ding. Asinan cu pai thinlung sungih um mi (a tuardan, a khawruahnak, a sunmang, a harsatnak le feeling) ngan suak thei ding cun cangantu in cui kutdawhpa cu a theihthiam hmaisat a tul.

"To find a hero, it is not enough to meet him. One must be able to understand him," ti a si.

Nunthuleng ngantu cu a ngan ding mi ih thuhla kha a hmuh le a theih menin a tawk loih, a theihthiam tengteng khal a tul.

Nunthuleng ih telh ding mipawl:

1) Thuanthu (Plot)2) Acangtu (Character)3) A hmun (Setting)4) Ruahnak (Thought)5) Tarlandan (Style)

1) Thuanthu

Nunthuleng ti mi cu thuanthu phun khat a si ruangah, nunthuleng sungah thuanthu (zat-lan) a tel tengteng a tul. Thuanthu pakhat ah a thok, a lai le a cem tin a um ih, thil cang mi (incident) pawl an tel. Thil cang mipawl a sangsang tei tarlan hnuah a thuanthu (story) a hung lang thei a si. Cui story sungah acangtupawl ih nun lole an thil tuah/ton mi le cangvaihnak pawl an tel.

Himi thuanthu (plot) ih a hmuitin mi cu 'ziang a cang?' ti sim lawng a si. 'Ziangsi a duh san?' ti hnakin, 'ziang an cang?' ti mi hi a thupittersawn.

Plot cun thil cang mipawl kha thir cikcin bangin a sim peh vivo. A ra cang lai ding mi kha a cang zo mi thawn pehtlaihawknak an neih tengteng a tul. Cule thuanthu thawn a pehparaw lo mipawl telh ding a si lo. Curuangah, tumtahbik mi (sim tum bik mi) tlangpi (frame) kha hril cia le theih cia a tul. 

Thuanthu cun a thoknak le a netnak a nei ih, cumi sungah ziang a cang? zo in, ziangtikah, khuitawkah, ziangruangah le ziangtin ti mipawl kha a simfiang thluh a tul.

Nunthuleng ngan thiam cun a nunthuleng thoknak ihsin casiartu kha a hip thei theu. Neta ah ziangtin an cang vivo lai ding ti mi kha theih hiar dingin mipi a hip thiam. Kan nunthuleng kha mipi in mallai an vun siar ih, cumi sungte ah mipi thinlung kha lak ngah a tum ding a si. 

Thuthimnak ah Cung Ngai ih "Thukam" hi vun siar sehla, a thokte ihsin 'ziangruangah actor hitin a um?' ti mi theih hiarnak thinlung kha mi a pe cih ti kan hmu ding. Cuisin kan vun siar peh vivo tikah thil cang mi fate te kha a dotdotin a run tarlang vivo. Cutikah a siartu in ning man riai lo'n a cem tiang kan siar bet vivo. Cumi cu cangantu ih themthiamnak cu a si. 

Nunthuleng cu a thoknak in mi a hip lo a si ahcun a cemnet tiang siar peh vivo a har ngaingai. 

 (Part-7)

2) Acangtu (Character)

Acangtu ti mi cu nunthuleng a cangsuaktertupawl khi an si. Nunthuleng pakhat sungah acangtu ziangmawzat an tel thei; acangtubik (Major Character) le acangtu tenau (Minor Character) tvk. Cule, acangtu thupibik (Central Character) khal a um ih, cumi cu nunthuleng sungih a thupibik le acangvaitubik khal a si. Central Character si theipawl cu acangtubik le misual ih cangtupawl an si.

Tnk: Bible sungih 'Esther' thuanthu kan siar tikah, 'Esther' hi Major Character a si ih, Haman hi villain, Mordekai le siangpahrang tvp hi Minor Character an si.

Nunthuleng ngan tikah acangtu um loin ngan a theih lo. Acangtu um loin nunthuleng a cang thei lo. Cui acangtu tu milai khal a si thei, ramsa simaw, thilri simaw khal a si thei thotho. Cui acangtu cu nunnak nei mi a si simaw, nunnak nei lo mi a si simaw, a ziangvek khal an si thluh thei ko nan, a thupi mi sawn cu, cui acangtu cu a cangvaih a tul. Minung vekih a tong a tul, khua a ruah a tul, an thlengawk (changeable) thei a tul. Acangtu cun 'mizia' neih mi a neih lawngah a cangvai thei ding a si.

Nunthleng sungih acangtupawl cu mi ziangvek an si, ziangvek ziaza an nei, ziang hna an tuan, ziangvek lungput an nei tipawl hi anmai sidan vek cekcin casiartui thinlung mitthlamah cuang thei dingin ngan thei a si le cui nunthuleng cu a nung sinsin.

Nunthuleng pakhat ih nunnak thahri cu cui nunthuleng sungih tel acangtupawl ih cangvaihnak hi a si. Acangtupawl ih cangvaihdan hi a taktak a bang poh le cui nunthuleng cu a nung deuhdeuh a si ko. Cuvek nunthuleng nung ngan thei ding cun cangantu cun a ngan tum mi acangtupawl ih ziaza, lungput, tuahnak le tongkam hmandan pawl cu fiang keukeuin a theih a tul a si

Acangtupawl ih cangvaihnak le tongkam pawl cu a ngaingaiih cang thei mi le um theu mi siter thei a tul ih, cumi cu cangantu cun hringnun khawvel ih tlangleng minungpawl ih ziaza kha a zir a ringring a tul tinak a si.

Cun, acangtupawl ih hmuihmel, pianzia, le umtudan pawl kha casiartu in rak mitthlam thei ding khalin cangantu cun a zuam a tul fawn. Tnk:-

- Pa Lal cu pa tawizet, tisa hngetkhoh, zam tha le cakvak a si vekin, a thin khal a tawi in a rang zet.

- Nu Tlem cu a nau pom thawn a buai thei ngaingai. A sam khal hriat man dah hlah, a zing hmai khal phiah man hlah, ziangtiklaikhalah sam thar le hmai bal le hnok liailiaiin a um ih a borhbah thei tuk

- L.L.Thang cu milian hminthang pakhat a si lawng siloin, upattlak miphun hruaitu pakhat khal a rak si vekin, kekar hnget zet le dik zet, zumaw tawk zet mithmai pawl thawn khan sungih a ra luh cun mipipawl cu an dai thupthiih an mitpawl khal amai hnen lawngah a ra fu thluh.

Himipawl kan siar tikah acangtupawl ih pianhmang, ziaza le sinak (dinhmun) pawl kha mitthlam ah olsam ten cuanter a theih ti kan hmu thei. Hinah hin, L.L.Thang cu milar, mihlawhtling le mi hip thei zet vekih tarlan a si hnuah, thimnakah, 'thirleng to in a ra ih usher a ra tuan' tin ngan bet hnik bang sehla, L.L.Thangih character cu a hlo, siatsuah in a um tinak a si.

Ralrin ding mi:

Acangtu kan sersiam tikah acangtu ih hnatuan, kum zat, dinhmun (milian/farah; cathiam/thiam lo, tvp) thawi milaw in kan cangvaiter in kan tongter ding a si.

Tnk., kum 5 mi nauhak pakhat in "Leitlun ti fam cu hiti ih a si ko ee" tin tongter bang sehla, cumi cu character dik a si kan ti thei lo ding. Ziangahtile cuvek dialogue cu kum 5 mi ih tong dingah a mil lo; a si thei lo kan ti thei. Cuvek thothoin, acangtu cu ram dang mipawl thawi hnatuan mi a si ahcun a dialogue ah Mirang tong telhter phahphah sehla a mawi ding. Cumi cu a ngaingaiih a um mi minungpawl ih umdan a si. 

Cule, acangtupa (actor) kha mizahum a si tin kan tarlang a si ahcun zahum lo zetih nun, tong le tuahter pang lo dingin kan ralrin a tul zet. Sibawi pakhat cun a sinak thawi milaw in a tong ding; thu a ruat ding, a nung ding ih, cuvek thothoin, mithalo a si cun tong tha lo, ruahnak tha lo le tuahnak tha lo tvk kha kan neihter thei a tul lala.

Cun, acangtunu (actress) kha farah zet le kuli hlawh phahih pum cawmaw a si tin kan ngan ti bang sehla, cu nu cu hnipuan mankhung zetzet kan hruhter a si ahcun, casiartui thinlung ah "Cutluk harsa si khuilam sumpai in ha cuvek hnipuan a lei thei ke? Hlawhhlang hna a tuan mawsi si ding?" tvk thusuhnak a lut thei. Curuangah acangtupawl ih character kha anmah le dinhmun thawn milaw in sersiam ding a si.

Nunthuleng tha le nung sersiam thei ding cun..1. Talent cotu a si ding.2. Life Experience nei mi a si ding.3. Thuruatmi a si ding.4. Mitaima (zir paih, zuam paih) a si ding.5. Midik a si ding.

Hipawl a famkim hnu lawngah 'Upat a tlak mi ca ngantu' a si thei ding, ti a si. Upattlak ca ti mi cu life thawn pehparawin 'Theihnak' pakhat khat a pe thei mi ca khi a si.

Himi link hi click awla siar sin hman aw: http://chinlandtoday.info/2011/09/nunthuleng-arsi-salai-ayete-vankau/

Cun, a dang nunthuleng pakhat khal siar dingah ka lo khihhmuh duh hrih:http://chinlandtoday.info/2011/04/ruah-sur-zaan-by-francis-laluk/

Cule, himi sungih thil thupaw khal na rak hmuh ngah zo ka zum:https://www.facebook.com/note.php?note_id=258286710858104

A tlunih nunthuleng pathum kan siar tikah, a ngantupawl ih lungthin: duhsaknak, khawruahnak le lainatnak pawl kha fiangten kan hmu thei ding ka zum. Hivek ca ngansuak thei dingin cangantupawl khin an nun ah ton mi, tuar mi, ruah mi le hmuh mi ziangsimaw neih mi cio an nei ti kha kan theihfiang a tul.

Peh vivo lai ding....

Source: Nonawn Calai Titi (NCT)