TLUANG TLIR LI

TLUANG TLIR LI

                                                                                     

Khaw pakhatah hin fala mawi te unau hnih an rak um. A u nuu ih hmin cu Ngun Hnu a si. An unau hnihte cun nitin loah rit kilin an feh ṭheu. An lo taw-ah cun tilipi pakhat a um i cui tilipi ah cun rulpi pakhat a um. A hmin cu Tluang Tlir Li a si.

Tluang Tlir Li cun Ngun Hnu cu a ngai i, nitinin a hung leng. Cutiih an leenawk rei hnuah cun Ngun Hnu khal cun thungai thlakin a duh ve. Lo an thlen veete`n a naunuu te kha Tluang Tlir Li ko dingin a fial i a naunuu te cun an lo taw tlangin,

“Ka u Tluang Tlir Li,

 Ka u Lai Tlir Li,

 Ka u Ngun Hnu in hung seh a lo ti,

 Hung ma tu”

tin a vung au ṭheu. Tluang Tlir Li khal cun an naunuu i aw a theih cun,

“Ka hung lai hna, hung lai hna,

 Ka vokte rawl pek lo thawn,

 Ka aarte rawl pek lo thawn,

 A mi nisensa lakah,

 Ṭuansam ka reel lai rih ee”

a hun tii i cuti`n nitinin an ko aw i an lengaw ringring ṭheu.

Tluang Tlir Li cu a hun cun, thlamsungah suunvu vu-in an um khat i an naunuu te cu an hngilh ṭheu. Ngun Hnu thaw cun an pahnihin nitin an nuam. An naunuu vialin lo taw le lo lu hlehka ta hratin rit dawi ah a vak a tawi rero ṭheu. A nu le a pa-in an ken mi rawl khal Ngun Hnu cun a tlangval cu a rak do ṭheu i an naunuu te cu suncaw loin a um ringring ṭheu. Cutii i suncaw ei ding a co ṭheu lo ruangah a rilrawng le a baangin a nii ni-in a tumtawl deuhdeuh. A nu le pai an suh khal le a sim ngam si lo. A sim ah cun a u Ngun Hnu i thinheng ding kha a tih fawn, ziang thu hman a rel ngam dah lo.

Ngun Hnu cu a tlangval pa thawi nitin thlamsung i an leh awk nakah a hni a tlek ṭheu. Nitinin a thar a thleng khal le a tlek thotho. A nu a mang a bang i “Nuute, nitin i hni tlek le hni thleng ṭul cu ziang na cang saw?” ti`n a suh tikah Ngun Hnu in “Ka rit dawinak i lo taw le lo lu ka hlehka nak i ka bahnakah sumhmui-in i sun ṭheu” a tii san men. Cutin nitin hni dangdang a thleng ringring ṭheu.

Nitinin cutiih thil a um ruangah a nu le a pa cun Ngun Hnu in tlangval a nei tii an thei thlang. Ngun Hnu khal cu tlangval thawi ni rei thla rei an pawlawk hnuah cun nau a pai vee i a pum a tum siinsiin thlang. Phehawk a ṭha thiam nawn lo. Thinlung sung ruahnak lawng thuh a theih nan a langmi thil cu thuh hloh a theih nawn lo.

Nikhat cu Ngun Hnu pa cun Ngun Hnu kha lo feh a don i a naunuu te thawn an pafa in an feh. Lo an vung thlen tikah Ngun Hnu pa cu nuunau bangin a thuam aw i a kiangah kawlnam samseu a ret i nidang i a kawh daan bangin a fanuute cu ruulpi kha kawh a fial. Ngun Hnu pa cu a rak zau. Ruulpi cu a falanu ka tong leh ding ti`n hngakhlapin a hung so. Asinan hmuahawknak aw thwang le Ngun Hnu i hmuihmelte kha nidang bangin a tong nawn lo. Thlam cu hung thleng na khaw Ngun Hnu pa ih kawlnam samseu thawi hmuaknak lawng a tong. Ngun Hnu pa cun ruulpi cu tan thumah a rak sah tan. A lu cu lo luu ah a ret i a meilam cu lo taw lamah a ret. A ril cu thlawhpawn thingpi paarah a baan ta. Cutin Ngun Hnu pa cu ziang thu hman sim loin innah daaite in a zaan cu a tlung ta.

A thaisun cu Ngun Hnu le a naunuute kha loah cun an va feh laalaa. Ngun Hnu in a tlangval pai thih a thei lo. A naunuute in le a sim ngam fawn lo. Nidang bangin a naunuute cu Tluang Tlir Li vung kawh a fial thotho. Asinan sawntu le betu a nei nawn lo. A naunuute cun, “Ka u, i be nawn lo ee” a tii hmanah Ngun Hnu cun thlang deuhin vung ko hrih aw a tii i a fial thotho. Asinan kawh man a um nawn ta lo. Ngun Hnu khal cu a mangbangin a mah a va pok suak i,

“Tluang Tlir Li, Lai Tlir Li,

 Sim ral si maw na ton ee,

 Zo ral si maw na ton ee”

a tii i a vung au ciamco.

A tlangval pai thlarau khal cun a hun sawn vee i,

“Sim lam ral khal tong hlah ing,

 Zo lam ral khal tong hlah ing,

 Na pa milian nam cem ka tong”

tin a hun sawn.

Ngun Hnu cu a pain lo feh zawngah, “Nuute tappawnah bapi le kawlhra ka lo rawh sak khi na thlenin hung thur aw la” a tii mi kha a vun mang. Thlamah cun a hung tlan i tappawn cu hun thai na khaw, khatlam kapah a tlangvalpai sasem a thur suak. An thlawhpawn a va zoh i a ril kha pepawk bangin a rak thlai aw a va hmu. Lo lu lamah a lu a hmu i lo taw lamah a meilam kha a va hmu. Cuisi cun suun ni vui in a ṭap a rak. A tahnak le a au nakah a dang hmuah a pit thluh i a ṭong hman a ṭong suak thei nawn lo. Asinan ziangkhal suak nawn hlah, tah man a ṭhahnem nawn ta lo.

Zaanlam khua a rung siimin an unau hnihte cun zaanthing phur phahin an hung tlung. Inn an hung thlen cun an uipi cun a rak hmuak i a rak liak, a lawm rero. Ngun Hnu cun ui cu a  kawk rero nan a aw thawng nawn hlah khaw ui kha a tlan duh lo. Ngun Hnu khal cu a tha baang le a ninghang lungsia thawn a thin a heng i a thing cu hngalh khaw, an uipi cu a nen that.

A pa cun Ngun Hnu i an uipi a nen that kha a hmuh tikah, “Nuunau cubang cu, nangmah hman na farai le na pumpi thawn” a tii i Ngun Hnu I pum farai pi kha a namte ki-in a rai sak. Cu veeten rulfa an suak ciammam i an tual khatin an tlan ciamco. An sungte`n an suak i rulfa pawl cu an that ciammam nan pakhat te kha an that man lo i kaw sungah a rak lut hlo man. Cui an hrelh ta mi rul fate pakhatin ci a zaih i tutiang rul an umnak a si an tii.

Hnimsin:

Tluang Tlir Li tiimi cu Laai vapi-ah tili thuk zet pakhat a um i neta ah a tili hminah a cang ta a si hmang a ti tu khal an um. Tukhalah cui tili cu a um ko.

************************************