Chinram ih Ruahcen, Tilik, Lemmin le Harsatnakpawl hi Pathian ih Hremnak A Si Thei Pei Maw?

Leitlunih a farah bikmi kawlramah, a farah sin bik Chin (Khristian) pawl hnenah a nasa zetmi thli le ruah, leiminakpawl a tlen cu thil cang thei cu a si ko. Hmanseh Lai pacang ṭha deu-thlam menah khawsa in, mai loram le mai innhmun hman theihtheih nawnlo khawpih an lung a let canah, innsangpa mai kut zoh ih a mitthli a fawr canah, mai lamzin hman theithiam thei nawnlo khawpih zinpawl an hloh canah siseh, kan milefapawl thlisia, tilik le ciarbek pi ih a khuhpil duahdo canah, pupai ro innlelo asi ti thei cingih tlansan a ṭul caan siseh, nufa innsang thawn nuamzetih um ding timi hmailam ruahsannakpawl a hloh thluh caan le mi khua mi ramah hithu ruangih kan falepawl KUT-DAWH dinhmun tiang kan thlen tikah Pathian hneih thlacam le thusuh lo khal cu a theih  nawn lo. Hivek thil ka ramah a thleng taktak ding ti khal kan rak ruat dah lo. Kan rak ruat ban lo. Hmanseh cucu tuah a takih a thleng reromi thilpawl an si fawn. Kan ramih thilcangmi hi Pathian ih hremnak a si pei maw ti thusuhnak thawn pehparin Pathian ih hremnak tihnakin Pathian ih nunsimnak/nunzirhnak ti sehla a dik sawn ding. Pathian in kan parah tumtah, duhsan nei loin kan parah zianghman a thleng ter lo. 

Hithuthawn pehparin Zumtu pakhat cio kan nunah Pathian hnenah bulpakin siseh, a burin siseh Pathian tawnnak, suhnak, biaknak le thlacamnak kan nei cio ding tiah ka ruat. Keimahte khal ka Pathian ka bia ih thlacamnak thawn ka sut ve rero ko. Ziangahtile lamzinkap ih Kutdawh timi cu naa ka ti tuk. Sam 37:25 ah “Ka senlai ihsin ka tar tiang Bawipa in mi ṭha a tlansan ka hmu dah lo. An falepawl khal rawl diltu an si ka hmu dah lo” a ti.

Fiang zetih a langmi pakhat cu Kawl cozah ih kan rampi a tisiat thluh hnuah, kan khawruahnakpawl a siat thluh hnuah kan ziazapawl tla a hung siat thluh thlang. Curuangah kan ram ṭhat lo cu phaw ah hmangin minung hmai lawngah siloin Pathian hmai tiangah kan thinlung, kan ruahnak, kan ziaza le cangvaih danpawl a hung siat vivo. Pathian in kan sual vek cun in thungrul siang lo nan kan sual vek cun nun cu in sim ringring ko. Asancu a fatak (fasawn silo) kan si ruangah a si. Nulepa diktak, mai falepawl sual an tuah ih nunsim lo zo saw um dah!

Kolosa 1:16-17 ah Zisu Khrih in boruak le ziangkim tlunah thu a neih zia a tarlang. Himi natural disater (leimin, ruah, tilik, linghnin) pawl hi a kham thei maw? Kham thei tuk. Asinan Pathian in nunsimnak ah hivek thil a cang ter ṭheu ticu Danpeksalnak 11:17, Jame 7:17 le Mipum. 16:30-34  ah kan hmu thei. Asinan hivek thil (natural disaster) zate hi Pathian ih numsimnak a si thluh maw? Si lamlam lo. Ziangah hivek (natural disaster) a rak cang ticu kan theih ringringmi a si ih kan theithiam tuk ding. Asinan ziangah Pathian in a milefapawl hnenah hivek thlen a siang timi cu theih a har zet. Curuangah mahte Pathian nasaten biak ih suh a ṭul kan ti reronak a si. Ziangruangah hivek thil kan parah a thleng tiih kan suhhlam cu a ṭul ko. Pathian lam kan hawi khal a cu tuk zo. Pathian in ziangmi a lo sim ve pei?

Ka simrel tummi le tumlomi tla cu:

-         Kan Chinmipawl, diknak hnakin diklo ih hlawhtlinnak kan duh sawn ruangah le diktakin ram sungah ei-in hawl sehla, ka zuam ahcun ka ti thei ding Pathian khalin in bawm ding timi hnakin thuphan perih ramdang kan feh ciamco ruangah Pathian in nun in sim, in zirh duh tla a si thei ti cu kan rel tummi a si lo. Hmansehla rawngbawltu Pastor, Evangelist, Missionary, Bible tlawng zirhtu ṭuan lai rori, rawngbawl lai rori US, Australia, Canada le Denmark thlennak ding menah thuphan per le Pathian Bible Thianghlim thawi kan siatserhmi thuphan cu Pathian in a zoh cuahco men ding maw si tikhal ka rel tum bikmi cu a si lo. Joshua 7:5 ah Akhan mi-pakhat te menih Pathian hmaiih a sual ruang men hmanah Israel ralkap 36 an thih thu khal ka sermon tum ciamco lo.

 Kan rel tumi sawn cu Pathian kehram ah kir uh si. “Sir aw uhla Pathian hnenah kir sal uh. Cuti asile nan sualnak a lo ngaithiam ding” (Tirhthlah 3:19). 

"Sualnak kan nei lo kan ti ahcun kanmah le kanmah kan bum aw ih kan sungah thutak a um lo" (1 John 1:8)

“Ka hminin kawhmi ka minungpawl in ka hnenah lungsiir in thla an camih ka mithmai an hawl ih an thil ṭha lo tuahnak ihsin an kirsal a si ahcun van in an thlacamnak ka thei dingih an sualnak ka ngaithiam dingih an Ram cu ka damter ding” (2 Sansiarnak 7:14)

-         -Kan ramih Bible tlawngkaitu, Bible tlawngih zirhtu, Bible tlawng dintu, Kawhhran dintu, nulepa neilo nauhak enkawltu a tam sawnin ziangsi Pathian duhnak asilole ziangtin Pathian hrangah pum ka pe aw ding tihnakin ‘ramdangmi mi-bawmtheitu ding, rualpi ṭha ziangtin ka hmu/ngah thei ding’ ti kan hawl ruangih Pathian nunsimnak teh a si thei pei maw ti khal ka rel tummi a si lo. Amah lawngte Pathian in Amah rinsan ih rawngbawl a duh. Mirangpawl le dollar hnakin Amah rinsan ter in duh sawn tiih thazang pekawk ciamco khal ka tum hrih fawn lo.

Ka sim tummi sawn cu “Bawipa cu na thinlung zaten rinsan aw. Nangmai ruahnak le theihnak kha rinsan awhlah” (Thufim 3:5).

“Milai rinsan hnakin Bawipa rinsan a ṭha sawn” (Sam 118:8).

-         Siipia, rittheih thil le thil ṭha lo hmangih sumdawn le len hi Pathian in in duhsak lo, in siang lo. Cuvekpawl kan rak tuah tuk ruangah Pathian in kan ramah harsat mangbangnak thawn nun in sim tla a si pang thei tikhal ka theihterawk tummi a si ciamco lo. Rittheih thil, cozah duhlo le Pathian duhlomi tuah hlah uh ti khal ka lo fawrh tum bikmi cu a si fawn lo.

Ka fawrh duhmi sawn cu “Tangka hnakin ruahnak ka lo pekmi hi hril sawn uh, sui ṭha bik hnakin fimthiamnak khi hril sawnuh” (Thufim 8:10)

“Awl-ai deuh ih na ngahmi lennak cu a rei hlanah a hlo vivo ding; Harsazet ih na hlawhmi cu rei a daih ding” (Thufim 13:11)

“Mi ṭhalopawl ih neihmi thil tampi liangluang hnakin mi ṭhapawlih neihmi thil malte man a nei sawn” (Sam 31:16)

Tui kan tawnmi hi Pathian nunsimnak a si ah maw si lo ah maw Pathian ih siannak ruangih kan parih thleng a si ruangah thinnau le beidawn ding cu a si hrimhrim lo. “Ziangtinkim ahhin Pathian cun Amah a duhdawttu le Amah ih tumtahmi vekih a kawhmi hrangah cun an ṭhatnak ah hna a ṭuan a si” (Rom 8:28). Pathian in ziang in zirh duh timi Pathian ih kan hmuhawk ding a thupi bik. A falepawl a kehram ih kan kun sal le thutak ih kan um sal in duh ruangah a si ko.  “Ka falepawl thutak sungah an nungcang ti ka theih hnakih ka lung I awitertu thu dang a um nawn lo” (3 John 1:4). Pathian hnenih kan kir sal thiam le Pathian a lung a awi dingih a dang hmuahhmuah cu Amah in ṭuanvo a la thluh ding. Nun mi a sim hmanah Amah Pathian lala in mi a tuamhlawm. Noah san laiah tilik thawn leitlun a khawlh nan Pathian minungpawl hrangah vangro mawite a suah ter sal. Kan hrang khalah zing ni tleu mawi le vangro a suah ter sal ding.