KUM ṬUNG LE TLAI TLENG

KUM ṬUNG LE TLAI TLENG

Hlaanlai-ah unau hnih tlangval hmelṭha zet an rak um. A u ih hmin cu Kum Ṭung a siih a nau ih hmin cu Tlai Tleng a si. Nitin hramlakah vate pelin an vaktawi ṭheu. Saaihli saai khal an thiam ngaingai. An duh mi pohpoh cu an ngah thei. Vate zuanglai hman an saai ngah man. Nikhat cu aarti an songih an unau in hmui an bat. “A ngahtu tu-in  vaancung thaaihliau (fala) kan co ding” an tii.

A hmaisaa ah a u Kum Ṭung cun a hii saai i a thelh. A nau Tlai Tleng cun hi saai na khaw a laaifangin phel koin a hi ngah. “Vancung thaaihliau ka co ngah ding” a tiih a lungawi in a au rero. A u cu a thin a hengih, “Nangin maw vancung fala co na tum vee” a tiih a thawi. A saihli I a vuak ruangah a na tuk lawmmam ih a ni nui` hnenah a ṭapin a thleng. A ni cun, “Ziangah ha na ṭah?” ti`n a rak sut. “Ka u thawn aarti kan bat i a ngahtu tu-in vaancung thaihliau kan co ding, kan tii. Keimah in ka ngah sawn ruangah i thawi” ti`n a va sim. A ni nuu cun, “Nauta sawnih ziangah saw na ngahnak” a tiih a rak vuak bet. A ninghangin Tlai Tleng cu a ṭap siinsiin i a pi hneenah a va. A pi cun a rak sut laalaa. “Ka u thawn vaancung fala co dingin arti kan bat tlangih keimahin ka ngah sawn ruangah i thawi. Ka ni-in a ruun laalaa i i thawi bet” tiah a va ti. A pi cun, “Na ninghang aw hlah. Vancung thaaihliau cu na co ding” a rak tii.

Nikhat cu Kum Ṭung cu vaancung thaaihliau leng ding cun lamcaw ti le rawl a timtuah i a pok. Lamziin ei phah dingah sang tampi a keng. Tawkfang a va feh hnu-ah tilang paarah thang i awh mi thiahlei a tal rero a va hmu. Thiahlei cu, “U Khum Ṭung zaangfahte`n i run sut aw” a rak tii. Kum Ṭung cun, “Nangmah a si lo maw ka vaainim le ka rawl a per thluh tu” a tiih a reek siinsiin. A tlaan hloh san ta. Thiahlei cun, “Kha cun vaancung thaaihliau cu na co har ding” a tii. A va feh salih Ritte rualin an tihalin cawm an rak huat. Asinan an huat suak thei lo. An ti le a hal tuk lawmmam. An mangbangin, “U Khum Ṭung kan tii a hal tuk, Cawm in run huah sak aw” an rak tii. “Nanmah a si lo maw ka fang hmuah ei thluh tu” a tiih a deen ciammamih a dawi tlan thluh. “Kha cun vaancung thaaihliau cu na co har ding” an tii vee. Tawkfang a va feh salin zawng rualin rawl ei ding an nei loih leidip an rak baar aw rero. “U Khum Ṭung, kan naurawlah na sang malte`n  in ṭhen aw” ti`n an rak diil vee. Asinan Kum Ṭung cun, ”Nanmah a si lo maw ka lo ih fang le vaainim, hlamhmai rah tla a ṭheh thluh tu” a tiih lungtumin a deen ciammam i an tihih an tlanhlo thluh. An tlaan zawngah cun, “Vaancung thaaihliau cu na co lo ding” an tii san. Tawkfang a va feh sal i ruulpi thangawk tal rero a tong sal laalaa. Ruulpi cun, “U Khum Ṭung i run sut aw” a rak tii. Asinan Kum Ṭung cun, “Nangmah a si lo maw mi a cuk ṭheu” a tiih naapi`n a rek siinsiin men.

Cuti`n a feh vivoih tiva te pakhatah falanu pakhatin thlaai a rak luak rero a va hmu. Falanu cun, U Khum Tung, ka thil i run son aw” a rak tii. Kum Ṭung cun, “Mah hman mi vaancung thaaihliau leen tum laiah” a tii i a bawm cu a tuul sawn sakih a tlaanhloh san. Cuti`n a feh vivoih vaancung fala tei` inn cu a va thleng vee. Kum Ṭung cu a ning a zak nawn. Lamzin i a ton mi a si kha a thei. Asinan falanu cun ṭhate`n a zoh thotho. Mikhual hmuah nakah zuha le banhla tla a pek. Tawkfangah a nu le a pa an ra thleng. Fala nui` hneenah cun, “Na mikhual rawl na pe zo maw?” an tii. Falanu khal cun, “Ka pe zo” a rak tii.

Tawkfang an to hnuah falanu i nu le pa cun tlangval pai hneenah, “Kan sum taw le lu na thei maw” an tii. Kum Ṭung khal cun amai ruahnakin “Hilam a taw, hilam a lu” a ti vee. Cuisin, “Kan inn taw le lu in sim aw” an ti laalaa. ”Hilam a taw, hilam a lu” an tiih a puhnak lamlam cu a khih hmuh vee. Pakhat hman theih mi a nei lo. Cui hnuah, “Kan aar rawl va pe aw” an tii. Aar rawl a va she vee ten an aarpi pawl cun an rak sirh ciammamih tlaannak hman thei loin a suk le a soah a zam rero. Cutluhin ui rawl pek an fial laalaa. Ui khal cu an ra suakih Kum Ṭung cu he-le-heh tiah an keu an dawi i um ngaihnak hman a thei lo. A vaansaangin a khir a zuang. A na lutuk tuar ngaihnak hman a thei lo.

Vok rawl pek an fial thotho. Vok cu “Ri teh” a tii i vok rawl cu a va sun. An vokpi cu an ra suakih an nor i an keu ciammam laalaa vee i an innhnuai bekah Kum Ṭung cu an vokpi cun an hual zawk rero. Cuthluh hnuah, “Kan sekawt vung ong aw” an ti laalaa. An sia cu a vung dawi i, “Khui heh” a tiih kawt cu vung ong na khaw, amah lehlam an rak khit ciammam laalaa ih hruangkawmah Kum Ṭung cu thih le nun hman thei loin, an sia pawl cun an hrual zok rero.

A thaisun cu a pi le a pu cun, “Hrai khat hmunin lo na va vat ding” an tiih hrei le nam an ken. Kum Ṭung khal cun a tha neih hmuah suahin heh tiah a phar rero nan a vat thluh cawk lo. Thaisun ah “Na lo vah mi kha va ur aw” an ti laalaa. Kum Tung cu a mang a bang. Mizaan suun i hau mi tuisuun ur ding tii cu a tii. A va fehih meisa cu a ur rero nan a kaang thei khal cu a um lo. Hrok hnualhni in a va ur ta. A thaisuunah faangci hraikhat in an kenih, “Na va tuh thluh ding” ti`n an fial. Kum Ṭung khal cu a phar zok rero nan a ṭheh thei cuang lo. A thaisuunah na faangci phuum mi kha fangkhat hman hrelh lo te`n na va phorh saal thluh ding” an ti laalaa. A va phorh rero nan a hrek hman a phorh man lo. Tithawl pakhat ṭhimte tleng fang a ong mi an va la suak leh i “A kiangkap ah tidaai cin ter loin na thun khat ding” an tii. Kum Ṭung cun a zuam rero nan zuam man a um lo. A ka a pit tuk ruangah a zaate`n a cin thluh thotho.

Zingkhat cu falanu thawn nan tlung ding. Suncaw fuun nakah kan hmuan i hnahcang hnah khi tlek lo te`n vung la aw an tii. An hnahthing cu hakraang hlingin a taw in a lu tiang a ngerh thluh. Kum Ṭung cun a vun sat i hridai cun a tleek ter thluh. Tlek siapsiapin a hun suah pi.

Rawl an khawh cun falanu cun saruh malte a kengih an pok. Tawkfang an fehin a pi le a pu cun, “Na pi nan va hruai kir ding” an tiih an ui rual pawl kha an thlah. Ui pawl cu lamzin i thluan bo phahin an va tlanih tawkfangah an hi man. Falanu cun a saruh kenmi cu a rak she. Saruh cu an cuhaw i anmah le anmah an keu aw phah rero. Tawkfangah an saruh a cemih an dawi sal thotho. Tlang ziathman an liam hlaanah an hi man sal thotho. Ui rual cun Kum Ṭung cu an keu ciammam i an keu that hnuah an pi nu cu an hruai kir sal.

Tlai Tleng in ka u a tlung nawn lo tii a theihin Vaancung thaaihliau leng dingin a pol vee. Lamcaw dingah sang le tidaai a keng. Lamziin tawkfang a fehin tilang parah thang i awh mi Thiahlei tal rero a tong. Thiahlei cun, “U Tlai Tleng i run sut aw” a rak tii, Tlai Tleng cun a hri cu a vun dorh i thiahlei cu a suak. “Vancung thaaihliau cu na co ngah ding” a tiih awka ṭhate thawn an ṭhenaw ta. A va feh salih Ritte rualin an tihalin cawm an rak huat. Asinan in khop an haut thei lo. “U Tlai Tleng kan ti a hal tuk tikhur in huah sak aw” an rak tii. Tlai Tleng cun thuk ngai ngai-in an in cawk lo tiangin a huat sak. An lungawi nasa-ih, “Vancung thaaihliau cu na co ko ding” an ti vee. A va feh salih zawng rualin rawl ei ding nei loin leidip an rak baar aw rero. “U Tlai Tleng kan nau rawl pek dingah na sang malte`n in pe aw” an rak tii. Tlai Tleng khal cun a sang neih hmuahhmuahin a pek thluh. A va feh salih Ruulpi thangawk aw in a rak tal rero nan a suak thei lo. Ruulpi cun, “U Tlai Tleng, i run sut aw” a tii. Tlai Tleng khal cun a vun suh. Lungawi te`n an ṭhen aw ta.

Tawkfang a va feh salih tikhur pakhatah fala mawi ngaingai pakhatin thlaai a rak luak. “U Tlai Tleng, ka bawm i run coih aw” a rak tii. A bawm cu ṭhate`n a vun coihih falanu khor cun an feh vivo. Netabikah cun a thlennak ding Inn ih fala a rak si. An pahnih cun an lut tlang. Falanu cun zuha le banhla hmin thawthaw a rak pek. Cui tlunnah, “Ka nu le ka pa an ra tlunin, kan sum ataw le lu an lo suh le hilam a taw, hilam a lu; kan inn taw le lu an lo suh le hilam a taw, hilam a lu rak ti aw. Aar rawl pek an lo fial le na she ngah vee te`n ka pai` karlakah lut aw. Ui rawl pek an lo fial le naseh ngah vee te`n kaan paarah tlai aw. Vok rawl pek an lo fial le na sun ngah vee te`n vol rawl kuangah tlai aw. Sesuah an lo fial le a tluuntabik kothrolhah tlai aw” a tiih a nu le a pai` tlun hlaanah  ziang hmuahhmuahin a rak sim thluh.

Tawkfang an tokhawm hnuah cun a nu le a pa cu an rung thleng. A nu le a pa cun, “Nuu te, na mikhual rawl na do maw?” an tii. “Do hrih hlah” a tii i zuha le banhla cu a vung pek sal laalaa. Cuthluhin a nu le a pa cun “Tlangval pa, kan sum taw le lu in sim aw? an tii. Tlai Tleng cun, “Hi lam a taw, hilam a lu” a tii. “Kan inn taw le luu” an ti laalaa. “Hilam a taw, hilam a lu” a tiih falanui` sim vek khan a sim laalaa. Cuthluhin “Kan Aar rawl va pe aw” an tii. “Ci rit” a tiih aar rawl a hi she ngah vee te`n a pui` karlakah a lutih aar in an sirh ngam nawn lo. “Kan Ui rawl va pe aw” an ti thotho. “Caw heh” a tii i ui rawl cu a she ngah vee te`n an khaan paarah a tlai i an keu baan nawn lo. Vok rawl pek an fial leh. “Ri the” a tii i vok rawl a sun ngah vee te`n Vok rawl kuangpi hnuaiah a tlai i an keu baan lo. “Kan Sekot vung ong aw” an ti sal. “Khui heh” a tiih a kot a on ngah vee te`n a tluuntabik kothrolhah a tlai ih an khit baan nawn lo. A pi le a pu khal cu an mang a bang. A fim daan le a thiam daan an hmuh cun, an fanu pasal dingah an lung a kim nawn rero thlang.

A thaisun cu lovah an fial sal. “Hraikhat hmun dingin lo va hau aw” an tii. Tlangvalpa cun ziangtin tuah ding tii a thei lo. Ram fiakte(bite) men a si lo. Asinan a falanu cun “Pakhat tete-in va hau thluh aw hlah, a zaate`n va ngel ta aw la, na ngeel ngah thluhin simthli le zothli ko aw” a tii. Tlai Tleng khal cu hreipi le nam thawn a pok. Zaanthing pawl cu a ngel i zaanlamin “Simthli hrang pheen, zothli hrang pheen” a tiih a au ciammam thlang. Sim-thli le zothlipi khal cu an ra hrang ciammam i a thing ngeel mi cu an tlu thluh ta. Lungawi zetin a hnaṭuan ṭheh cun a va tlung. A thaisuun cu “Na thing hau mi kha lo tuah theih dingin na va ur ding” an ti saal. Tlai Tleng cu a kawruah a har. Mizaan hau mi thinghring tuisuun ur saal ding cu a ruat thei lo. Asinsn falanu cun “Lamziin na rat laiih Thiahlei thangawh na phelh mi kha va ko aw la, a mei ah sertom va thlaih aw. Lo sungah a vak a tawi dingih a kaang thluh mai ding” a tii. Tlai Tleng khal cun Thiahlei pawl cu a va ko khawm i an mei ah sertom a thlaih ih mei-in a ur sak. Thiahlei pawl cu a suk a so ah an kat an tlan i a zaate’n suunhlaanah a kaang thluh ta. A thaisuun cu  “Na lo ur mi ah fangci hraikhat na va tuh ding” an ti leh. Tlai Tleng khal cu a thih tha a suah vee thlang. Zingin sun tiang cawlbang loin a va ṭuanih a tuh thluh. Asinan a thausuun ah “Na rawlci phuum mi na va phorh sal thluh ding” an ti leh. A tuh lam cu a ol nan a phorh lam cing cu a ol lo. Mangbangin a ruat, asinan falanu cun “Lamziinih zawng rual na hun tonih sang na pek mi pawl kha va sawm aw la an lo bawm ding” a tii. Zawngrual pawl cu a va ko khawmih an sar ciammam thlang. Zaanlam an ṭheh zawngah an ka khatih an hmawm mi kha “ha ha ha” ti hnik uh a tiih “ha ha ha” an hun tii cun an ka sungih an rawl hmawm mi cu a fuan saal thluhih bawm khatin a tlun sal. A hnaṭuan dang a ṭhehin thawl kha ṭhimte tlem fangih an vih mi an va la ih a kiangkapah tidaai cin ter loin na thun khat ding an tii. Thun ding i ngaihnak a thei lo. Cu tiih vaansangih a to laiah cun falanu cun a thupte`n “Lamziinih riitte rual tikhur na hauh sak mi pawl kha va sawm aw” a ra tii. Tlai Tleng khal cu a riitte bommi pawl kha a va ko khawm i an hmurin thawlka sungah tidaai cu a khatin an thun lut. A kapah tidaai malte hman liam lo te`n an thun suak thei.

Cu tiih an fial mi hmuahhmuah lungkim koin a ngah thei thluh ruangah “Nan pahnihin nan tlung thlang ding” an tii. Asinan an suncaw fuunnakah  “Kan hmuanih hnahcung hnah khi pakhatin tlek lo te`n va vung la ding” an ti leh. Tlai Tleng cun a zoh tikah a khawruah a har laalaa. Hakraang hri in a taw in a lu tiang a zeel. Himdam teih tlek lo i lak theinak ding a umlo. A hau khalin a lakih a tleek ter thluh zo. Asinan a falanuin a thupte`n “Lamzin i ruulpi na bom mi kha va sawm aw” a tii.

Ruulpi cu a va ko i a hnahthing cu a tawin a keu tan ta hnuah a sangsangin a dolh so vivoih a lu tiangin a dolh. Lei ah a rung tum sal i a khak laalaa i hmunkhat te hman ṭet le tlek lo te`n a hnahthing cu a pi a hun pek.

Cuti`n Tlai Tleng le a falanu cu an tlung, Falanu cun lamziin hrangah saruh kol sia pawl le sang tam zetin a phur. Lam hla nawn an thlenin uico bo an thei. A pi le a pu in “Nan pi va hruai kir uh” an tii i an thlah mi an si. Tawkfangah cun an hi man. Asinan a falanu cun a saruh ken mi kha a rakseh hai. Ui pawl cu saruh cuh aw ah an sual aw phah, an keu aw phah, caan rei nawn saruh thawn an hmang tlang ta. Cuisungah Tlai Tleng le a falanu cu tlang tam nawn an rak liam man. Asinan uico rual cun an dawi sal thotho. An hi man laalaa. Falanu cun a sang ken mi kha a rak pek sal. Sang kha hnangtuk lawmmam khaw, an ka a erh tangih zamrangin an ei thei nawn lo. Awloksongin sang cu an ei i cu tiih an um sungah Tlai Tleng le a falanu cu khua an rak thleng man. An sang an ei thluh cun ui pawl cun an hi dawi sal nan an man nawn loih an kir sal.

Tlai Tleng le a falanu cu nuu le paa an cangih nuam zetin an um khat. Kum a rei cun fate tla an nei. An fapa pawl cu, Siin Khup, Do Thei, Van Kap, Lei Huat le Tum Pa Lel an si. Fapa 5 thawn ziang ngai loin an um tlang. Nikhat cu a fapa pawl cun “Ka pui khua ah kan tlawng ding” an tii. A nu cun, “Fa len uh, nan thi pang ding” a ti nan an feh thotho. A pui` inn an thlen cun a zaute ah an to khawm. A pui` aar pawl cu an ra suak i Tum Pa Lel cun, “Ka pui aar cu khau(mupi) an bang” a tii. Aar pawl cun mupi kan sii awkah an tiih an zuang hlo thluh. Inn thuai a vun bih sal i vok rual a hmu. “Ka pui` vok cu ngal rual an bang” a ti leh. Vok rual khal cun ngal ah an cangih hramlak ah an tlan hlo thluh. A ui rual an ra suak. Tum Pa Lel cun “Ka pui` ui cu cinghnia an bang” a ti laalaa. Cinghnia kan sii awkah an tii i bo phahin hramlak ah an tlan hlo thluh. Inn thuai i a se rual cu, “Ka pui` Sia pawl cu Sele an bang”  a tii ve te`n Sele kan si awkah an tii i “phit” an tiih an hri an phih cat i hramlak ah an tlan hlo thluh laalaa. Cuti`n a Puih neih mi hmuahhmuah cu hramlakah an tlan hlo ter thluh. A pu cu a rung tlung i a thin a heng.

A thaizing cu an Inn pawnih cirhkaw sungah hnahcang hnah lak a fial. Cui hmun cu hnahbial hri rulpi a siih khawsia ramhuai umnak hmun a si. Cirkua cu vek hnah umnak cu ramhuai kua a si an ti ṭheu. Hnahthing cu an va hau ciammam thlang. Ramhuai pawl cu an thawm theiin an hung suak i “Kan inn ziangah nan hau” an hung tii. A u le pawl cun an ṭih tukah an khur zok rero. Asinan Tum Pa Lel in “Ka pu in zu beng nakah a tiih nannih tla zu in a lo sawm” a va ti hai. Ramhuai pawl khal cu an lung a awi nasa i an thlun thlang. Ramhuai rual thawn an unau 5 in an va tlung. A pu pa cu a thin a phang.

Ramhuai-in in that thluh thlang ding a tii. Asinan Tum Pa Lel in, “Ka pu na thin phang aw hlah, keimah ka lo ruun ding” a tii. Zuu cu an bengih ramhuai pawl cu rii koin a hrai. An rii tukih an taw-lu hman an thei nawn lo. An zaate`n an itthat thluh. Cu tiih an itthat cu Tum Pa Lel in a sangsangin a thah vivo hai. Leengta bikih it in a thei i a tlan suak man. Cuisin tutiang khal ramhuai an um laai tii a si.

Nikhat cu a pu cun thah a tum thotho hai. Curuangah “Falen uh, khungpi kan salh ding” a tiih hramlakah a hruai hai. Thingpi tum ngaingai a hau ter. A tluk zik tlangin tawk hrih seh, nannih cawl hrih uh, keimah in ka hau ding” a tiih a thuai ah a to khawm ter. An unau zain suncaw an ei khawm. Cutiih an to khawm laiah an thinghau mi cu a tlu ciammam thlang. Tum Pa Lel cun, “Do Thei do law Vaan Kap Kap law, Lei Huat huat zang law” a tiih a au ciammam. Cuisin ah huat ngahih “Siin Khup siin thlang law” a tiih an unau 5 in thingpi hnuai ah an suncaw an ei sal. An pu cun an thi thluh zo maw, ti`n a vung zoh hai. Thingpi tlunah cun a vung to. Tum Pa Lel cun, “U lenuh ka pui` til le zang tliartli khi e” a tii i a hun tawh sak. A pu cun nan thi thluh hmang ka lo tii i nan nung lai maw si a tii. Thah a tum rero nan a that thei cuang hai lo. Zaanlam cu kuangpi an salh ngahin innah an zawn tlung ta.

A thaisun cu a pui` hneen i um kha an khop ngah thlang i a nu le pai` hneenah an kir sal. Cutin an sung te`n nunnuam le ziang ngai loin khua an sa ta dah.

*************************************