SIMTHLI HRANTHANG LE AI THANG VEL

SIMTHLI HRANTHANG LE AI THANG VEL

                                                                    

Simthli Hranthang hi tlangval hmel mawi, mi dikdawh a si. An khaw sungah hin a nupi dingah fala tuak le ṭha pakhat hman an um lo. Amah cu mipiang, mi suakthiam, mi cakvak a si i duhnungzaa mi tha a si. Asinan hnemtu le a hnangamnak dingah fala an um lo ruangah liileng le umharin nitin a mah te a vakrawi ṭheu. Nitinin hramlakah an sia a khaal ṭheu.

Cutiih umhar liilengih a um lai-ah cun vaancung falanu Ai Thang Vel an tiimi hin a thupte`n a run thlir i a cuan ringring ṭheu. Nikhat cu Ai Thang Vel cu Simthli Hran Thang tong dingah cun leilungah a rung tum. Lamzianah pitar te pakhatin thing a rak hlam rero kha a hmu. Ai Thang Vel cun pitar hneenah cun, “Ka pi, na vun i saan aw” a tii. Pitarnu khal cun, “Ka fa, ka vun ka lo pekah ka thi lo ding maw?” a tii. Asinan, Ai Thang Vel cun pitarnu cu a thah i a vun a hik i amah in a hruh. Pitar vun a sii ruangah amah khal pitar vek a bang vee. Vancung fala a siinak le a mawinak hmuahhmuah kha a hlo thluh.

Zaan khua a siimin Ai Thang Vel cu Simthli Hran Thang tei` inn a va thleng. An hauhruang sungah a vung lut i an hmuansak lam kawmin aarte bangin, “Ciap, ciap, ciap,” a vung tii. Simthli Hran Thang nu cun, “Sal rual pawl nan aarte nan luh hngilh a si ding va zoh hnik uh” a tii. An va zoh, an hawl rero nan zianghman an hmu lo. Tawkfangah hmuanthlang lamin ciap a ti laalaa. Sal rual pawl cun hmuanthlang lam cu an vung hawl nan an hmu thotho lo. Tawkfangah kawtka lamin a ciap sal thotho. Simthli Hran Thangin a mangbangin a va suak i a va hawl. Pitar vun sawngkor te pakhat a va hmu. Simthli Hran Thang cun, “Ka nu, vuntar ka hmu” a vun tii. A nu cun, “Vok rawl pekah na ṭha ding maw? tin sut hnik” a tii. Vuntar cun, “Ka ṭha ding” a tii. Cutii a si le “Aar rawl pek ah teh na ṭha ding maw” an ti laalaa. Vuntar cun, “Ka ṭha ding” a ti leh. Sekhaal rawl pekah the na ṭha ding maw ti hrih aw a tii sal i vuntar cun ka ṭhahnem ding a tii sal thotho. Netabikah cun inn sungah a hun cawi lut.

Simthli Hraan Thang nu cun vuntar cu a rem lo. Rawl a pek khal le rawl uih cia vek lawnglawng a pek. Nitinin a thawi, a vua, a kawk ringring ṭheu. Cuti phah cun Simthli Hran Thang i sekhalhnak hramlakah rawl a hi pek ter. Simthli Hran Thang cun suun i a umhar tawkih a vawk awkah pepawk a sih. Nitinin a vawk ṭheu. Nikhat cu vuntar khal cun a vun a hih i a mai` thuamte thawn pepawk cu a rak vawk.

            “Ka nu aw e, na nau ṭah te, na run ngai lo maw?

            Kan umnak e lang lai maw, kan sumtual dildel”

a tii i hla sak phahin a vawk rero.

Hlasak aw thawng le pepawk vawk kha Simthli Hran Thang cun a thei i a hmu. Fala mawi ngaingai a si i a tleuin a tleu. Vaancung mi a bang.

A hmuh dal kel lo minung a si. Mangbangin, “Zo si maw ka pepawk sih mi a vawk ding?” a tii i a va tlan ciammam. A va thlen cun zo dang hman a hmu lo. Vuntar te lawng kha a va hmu. Simthli Hran Thang cun, “Vuntar hitawk i pepawk vawk tu kha na hmu maw?” a tii. Vuntar cun, “Ka hmu lo” a ti san. “Mai kiangte i minung hmu lo cu” a tii i Simthli Hran Thang khal cun Vuntar cu a vuak. Vuntar cu thinheng ngam le ai ngam lo te`n a rawl phurh mi te kha a suah i Simthli Hran Thang cu a pek. A nu-ih kuat mi fangcang buh le aarti cu Simthli Hran Thang cun a ei. Vuntar i hrangah cun taife buh le siinthir sa a ken ṭheu. Nitinin cutin rawl an saan aw. A thaisun khal Vuntar cun a thuamte cun a tuah aw sal i pepawk a vawk sal. Simthli Hran Thang cun a hmu sal laalaa i a ra tlan ciamco i a ra thlen cun Vuntar siarlo midang zohman an um lo. Vuntar in midang zohman hmuh mi a neih lo ruangah Simthli Hran Thang cu a thin a heng i a vuak zok rero. A thaisun cu Simthli Hran Thang in a bawh thup ta.

Vuntar cu nidang kel vekin a hung i a thil a thuam awk hnuah pepawk cu a vawk I a hlasak kel te cu…

            “Ka nu aw e na nau ṭah te, na run ngai lo maw,

            Kan umnak lang lai maw, kan sumtual dildel”

ti`n a sak i a sep aw rero. A aw le a zaite cu ngai khawh awk loin a ṭha. Hmel le ṭha si, ruangrai mawi si, Simthli Hran Thang in a zoh khop thei nawn lo. Leilung tlunnah hitluk mi ṭha le mawi an um thei maw si ti`n a lung cu a tur dukdo.

Simthli Hran Thang cun tii ngaihnak a thei lo. Caang loin a zoh ringring. Netabikah cun ka kaih tarh loah cun a tlan hlo pang ding tii a phang i a dunglamin a peel a peel i a pekpawk vawk lai cu a taitanin a pom hrem. Vuntar cun, “I thlah aw, na nu in i vaw that pang ding” a ti rero nan a duh lo. “Ka lo thlah nawn lo ding” a tii i a pombet fetfet. An sekhalh mi hman cu a thei nawn lo. Ai Thang Vel cun a rawl phurh mi cu a phorh i Simthli Hran Thang i rawl cu fangcang buh le aarti, Ai Thang Vel i taa cu siinthir sa le taife buh a si. Hmunkhatah an ret i Simthli Hran Thang in nang i rawl kha cu ei aw hlah. Ka rawl hi ei aw, a ti rero nan Ai Thang Vel cun, “Kei cu na nuin i ken mi a si a tii san men. Simthli Hran Thang cun a duh lo i a hlon sak thluh. Amai` rawl kha Ai Thang Vel cu a barh. Ai Thang Vel in, “Ka nu i i ken mi cu hihi a si” a tiih hnuhnuun hmin le thanthler a suah vee i Simthli Hran Thang a barh vee. Cui suun i an suncaw ei cu an ka a thaw zet. Cutin suunvu in nuamin an um tlang.

Cui suun cu an nuam tuk i nitlak khal ol cuang in an thei. Khua a siimin Simthli Hran Thang cun, “Nang rak tlung aw la, kei cu pol hneenah ka feh ding” a tii i Ai Thang Vel cu nidang bangin a vuntar te cu a sin i a vung tin. Siimthli Hran Thang cu pol hneenah a va leng phah i, “Tuizaan ka nu le ka pa an ra leen a sii le, Vuntar thawi zaanriah ei tlang ding le hmunkhat I riak khat dingin rak sim aw” ti`n a va tiamthup ta. Inn a va thlen cun Simthli Hran Thang cu, “Ka pum a na e” a tii i a ṭap a rak, a lawng a tal zok rero. “Pol hneenah zamrangin va sut uh” a tii i a nu le a pa cun mangbangin an va tlan. Pol khal cun, “Nan aarpi ti ti lai that au la, Vuntar thawn ei tlang hai seh”  a rak tii. Vuntar thawi an fapa rawl ei khat ding cu an ruat baan lo. Asinan an ei tlaan loah cun thi ding a bang si. An aarpi ti ti lai cu an that i a hmin vee te`n rawl cu an tuah. Vuntar i ei dingah a ruh pawl kha an dan i, Simthli Hran Thang i ei dingah a tit ṭhaṭha a thawtnak an ret. Asinan Simthli Hran Thang in Vuntar i hmai i saruh pawl cu a thute`n tap ongin inn thuai ah a thlak i amai sa vo a tit ṭhaṭha kha a pek.

Zaanriah ei sung cu a dam zik a bang nan, an khawhin a na sal laalaa i a ai ciammam laalaa. An mangbangin pol hneenah cun an va leng sal. “Vuntar thawn tuizaan it khawm hai she, cu loah cun a dam lo ding” a rak tii. An fapa le Vuntar ih khawm ding cu fihnung zaa a si. An duh lo. A nuin Vuntar thawi an daaiawk thei lonak dingah pherzualin an lak a dan sak i a dang te`n a ih ter hai. Khua a siim cun Simthli Hran Thang in an lak dannak pherzual cu a hlon i Vuntar i vunsia cu a hlon sak. Hmunkhat ah an it tlang.

Simthli Hran Thang nu cu zaanah a hung thang i an inn sung cu meisa bangin a tleu hemhem. An pa a thang i “Simthli Hran Thang pa, tho hnik law, kan inn a kang a si lo maw?” a tii. An tho i an inn sung cu va zoh na hai khaw, Simthli Hran Thang le Ai Thang Vel an rak si. Hmunkhatah an rak it khawm kha an va hmu. Ai Thang Vel ih thatnak cu a tleu in a tleu. An fapa ih cutluk hmelṭha nupi a neih cu an lungkim fahranin zaan sau hman thei nawn lo khopin a thaizing cu an hung tho. Khua a van ve te`n Simthli Hran Thang nu cu an hmuahsak tei inn ah a tlan. A pa le an kotka tei innah a tlan. Simthli Hran Thang le a nupi Ai Thang Vel i thuhla pawl kha an va sim. An lungawi zia le an aipuan zia an innhneen le vengpaa pawl khalin an thei. Khua a tlaai in Ai Thang Vel in a ni le a rang pawl cu a kokhawm hai. A ni nuu cu lungawi tukin rung tlan ciamco khaw kotkheenah a bah i a ngal a khawn kiak i a thi. A rang paa khal lungawi lutukin a pehin a ra pet i a bah sual vee. A ke a khawn kiak vee i a thei vee. An nuupaa in lungawi tuk i lamah an thi ta riai.

Simthli Hran Thang le Ai Thang Vel cu nuu le paa an cang. Fapaa pakhat an nei i nikhat cu Ai Thang Vel in Simthli Hran Thang i hneenah cun, “Na nu le na pa in in tuahsiat lawmmam ruangah ka nu le ka pa an lung a awi lo. An hneenih hruai kir in tum. Curuangah thlipi naapi`n a hrang ciamco ding i vaanin thilrii a phunphun a rung tla ding. Ṭhate`i i pom hnget loah cun thlipi in i cawi hlo ding. Thilri pawl khal hahio lo te`n na um san i i kaih hnget ringring a ṭul ding. Curuangah i duh a sii le ka tai-in i pom fetfet aw, i thlah aw hlah law” a tii.

Ai Thang Vel i a sim bangin thlipi cu a rung hrang ngaingai. Simthli Hran Thang cun a tai-in a pom i inn ban sutpi kaai in a tang. Vaan in thlipi in thilri a phunphun cu a run hran i an kiangah hahio zaazaa an rung tla. Simthli Hran Thang cun a hmu lo bangin a um san men. Asinan, netabikah nauhak suncaw kennak ṭhate tekte pakhat a rung tla i, an ke kiangah cun a rung hngerh aw rero. Simthli Hran Thang cun, “Ka fapa tei suncaw ken nakah a va ṭha vee” a tii i a vun cuh. A nupi cu a kut cun a kaai vek nan a kai hnget thei nawn lo ih thlipi cun Ai Thang Vel cu a hran hlo. Vaanah a zuan hloh pi. Simthli Hran Thang tei pafa cu an mitthli rualriat thawn van lam an cuan nan khawdur sungah a liam miarmo men. Tekte ruangih nupi duh lai thawi vung tianawk cu. An pafa cun lungleng le umhar in an rung hmei.

Ziziat thla ziat hlanah an fapaa te cu a rung thi. Simthli Hran Thang cu amah te lawng umhar in a pahmei thlang. Um ngaihnak khal thei loin ziangkhi va ruat ṭheu na maw! Tawkfang a rei cun a nih khal cu a rung thi ve laalaa. Simthli Hran Thang a thih cun a nupi Ai Thang Vel ko tu ding an hawl. Zubui-in keimah ka hung ko ding a ti. Ziangtin ha na hung kawh ding an ti tikah,

            ”Hnik in hnik hnik,

            Ka taw lamah tan khat,

            Ka lu lamah tan khat,

            Ka hngawngah tan khat,

            Hnik in hnin hnik”

ka ti ding a ti. ”Cuvek hnuukhno kan duh lo” an tii i a lu in an pal. An palnakah a lu a thling thluh i a tum liailiai thluh. Curuangah tutiang zubui lu a tumnak a si an ti.

Tlaiberh (vate) in keimah ka ko thiam ding a ti ve. Ziangtin ha na hung kawh ding an tii tikah,

            “Berek berek kuaikilrawk,

            Nau lu belbang ka khuai khuai”

ka ti ding a ti. ”Cuvek berek berek tii kan duh lo” an tii i a zangin an pal i a tolsen a pot. Curuangah tlaiberh cu tutiang a tol a sennak a si an ti.

Tlangak in keimah ka hung ko ding a ti vee. Ziangtin ha na hung kawh ding an tii tikah,

”Aak, aak aak” ka hung ti ding a ti.

”Cuvek uak o kan duh lo”

an tii i ttinghang an burh. Curuangah tutiang tlangak tinghang bang i a dum ta nak a si an ti. A ko thei tu ding an tongaw ta lo. Vahui a mang bang i, “Cu lawmmam, keimah ka hung ko ding” a ti hai. Ziangtin ha na hung kawh ding an tii tikah,

”Hui e ke ti te hui hui hui hui,

Simthli Hraan Thang thu aw khaw,

Ai Thang Vel in thi rung raal seh

an ti e hui hui hui kahung ti ding”  a tii.

Nang si thiam an ti i an lung a kim tuk lawmmam. A lamcaw dingah fangfai reelkhat le matlaai hmin a za khatin an ken i an hung kawh ter.

Vahui cu a hung zuang so vivo i an khawlu tlang a thlenin, hmawngpi parah a fu i,

“Hui e ka ti te hui hui hui,

Simthli Hraan Thang thi aw khaw,

Ai Thang Vel in thi rung raal she an tii e hui hui hui”

tin a hung ai. Ai Thang Vel in vahui ai cu a thaimtahnak zaute i sin a run theih. “Kei I ko ngai na sii len e, kan kotka i riniim paarin i rung ko law” a hun tii. Vahui cu a vung zuang i an riniim pi paarin a vung ai sal. Ai Thang Vel cun, “Kei i ko ngai na sii len e, ka thiam tlangin i rung ko aw law” a hun tii laalaa. Vahui khal cun a vun naih i,

”Hui e la to te hui hui hui hui,

Simthli Hraan Thang thi aw khaw,

Ai Thang Vel in thi rung raal she

an ti e hui hui hui”  a tii.

Ai Thang Vel cun an pa a thi tii a theih ruangah thi ral dingin a thiam a hlit i, Vahui ke ah cun pat sente a khih ta. Tutiang Vahui kee a sennak khi curuangah a si an tii. A thiam cu a ret i inn sungah a vung lut. A nui hneenah, “Ka nu, kan mi nunfu khiak taa ning” a vung tii. A nu cun, “Na pa sut taa” a rak tii. A pa`i hnenah a va feh i, “Ka pa, kan mi nunfu khiak taa ning” a va tii. A pa cun, “Na nu sut taa” a rak tii vee. A nui` hneenah a va leh i, “Na pa sut taa” a rak tii laalaa. A thin a heng i, “Nu suh le pa suh cu zat ka thei lo” a tii i an hmuanah cun a vung i an mi nunfu cu a zangzaih tu a ṭha bik a vung khiah i, “Phui law, calah rung cang thluh au law” a tii I a tlaan san. Cuisin mi nunfu cu cal (rua) ah an cang i tutiang mi nunfu a cimit ta an tii. Cal khi mi nunfu a si an tii.

Ai Thang Vel cu Simthli Hraan Thang tei` innah cun a vung thleng. An pa cu rem an rak tun zo i rem paarah cun an rak tah zok rero. An pai kiangah cun a vung to i a tah hman tah loin a mi nunfu cu a hik rero i a kiang i pawl cun, “Pasal thi i tah hman tah lo i fu lamlam hluak le hlek i rung fep” an ti rero. Asinan Ai Thang Vel cun, nan rem tunnak kha phelh thluh au” a tii i a phoih ter thluh i,

“A thu hnu e kir law` kir law,

Sanu-in mual a liam pii hnu,

Zungum-in kir law”

a tiih a mi nunfu cu a vun phut. Simthli Hraan Thang i ruak cu a hung hring deuh. A phut sal laalaa. A phut a phut i netabikah cun a hung nung sal. An  puan sin mi pawl an hlih sak sal thluh i a nung lan ta.

Simthli Hraan Thang a nun ngah hnuin an fapaa te kha phorh sal a fial. An phorh ngah hnuin a ruh pawl kha amah a pehawk daan te`n an ret thluh i,

            “A thi hnu e kir law, kir law,

            Pialrem cungih an khaar cia hnu,

            Zungum in kir law”

a tii i a mi nunfu cu a phut vee.

A ruh pawl cu an hung peh aw ngah i an caang reihro thlang. A phut sal i tit le sa an hun nei. A phut leh i veithum veili lai a phut hnu cun a hung nung sal vee.

Simthli Hraan Thang le a fapaa cu an nu-in mi nunfu in a nun sal. An sungin an tongaw khawm salih nun nuam le aipuang in an um khat i nom zai an rel lan ta.

************************************