Hol Kawm le Mang Dang

Hol Kawm le Mang Dang

Zahmun vapi raalkhat Bualzawl khua-ah khin, fala le tlangval a duh aw zet mi an rak um. A fala nui` hmin cu Mang Dang a siih an Lal fanu a si. A tlangval pai` hmin cu Hol Kawm a siih misia a si. Duhawknak kan tii cu minungih kham theih le don theih a sii lo ruangah zovek khal duhawk a si ko. Misia khalin Lal fanu khal duh a siih lal fanu khalin misia duh a si. Coawknak le neihawknak ding cu thudang va si hrih she la. Cuti`n phun u le phun nau an rak duh aw ta. An duhawknak hi thuh theih le kham theih  a si nawn lo.

Asinan Mang Dang cu a nu le a pa-in, “Hol Kawm na duh lo pei, phun nau a si. Kan sal phun a si” an ra tii. Asinan Mang Dang I hrangah a har ko. Mai miduh cu zovek te an sii hmanah phun ziang an sii hmanah duh thotho a si. Duhawknak hi phun le hnam a si lo. Ci le kuangin a ra suak mi khal a si fawn lo. Thinlungin a ra suak mi a si sawn.

Curuangah duhawknak mit a tonawk hnuah cun ziangvek in siatnak an neih hmanah an siatnak kha duhnakah a cang sawn lehlam ṭheu. Cuti`n an duhawknak cu an kham nat le a na siinsiin. Leenawk le tonawk an don le tonawk le leenawk ding kha an duh siinsiin. Kham mi poh kha tuah duh siinsiin nak a ra cang i duhdawtnak cu duh tlak lo tiangin duh a si.

Cu tivekin Hol Kawm le Mang Dang ih duhawknak cu a zual siinsiin. A cak siinsiin. Asinan Mang Dang nu le pa cun an kham siinsiin. Anmah vek miphun u co ter an tum ruangah Luunkhua ah Mang Dang cu a duh lo cing te`n pasl an neih ter. Nu le pai` duhnak kha fate in eel a theih nawn lo ruangah se dirh bangin a duh lo cing kha a mithli thawn an hruai hlo.

An taksa cun ṭhenaw hman hai sehla an thinlung le ruahnak ziangtik hmanah a ṭhen aw thei dah lo.

            “A hlum e meiling kiang to cu,

            Hlaṭah zuun ngaih a daai vee maw?

            Hmanseh tlangzaa leeng um hmanning,

            Umhar lileen a daai lo” 

an tii bangin tlangzaa leengah an ṭhenawk hmanah an thinlung cu hmunkhatah a to ringring thotho. Mang Dang cu kiirsal theinak ding caanṭha a hawl rero nan, a tlan thei lo. A tlaan hloh an phaan ruangah a suun a zaanin an kil ringring ṭheu. A lungawi theinak dingah sehra ( sia 10) an that. Asinan lennak le thatnakin a lung a hneem thei cuang lo.

Hol Kawm cu a fala nu`n pasal a neihsan ruangah ti lo le rawl loin a ngai. Thih dawnah niim le tidaai malte lawng a cip i a ei ṭheu. Nitinin a ihkhun tluunin Mang Dang i zuun a tuar. Cutiih Hol Kawm ti lo le rawl loin a um tii kha Mang Dang cun a rak thei. Kiir saal nak dingah a cang thei si lo. Hol Kawm i tuarnak hmuahhmuah cu a pasal ṭaangin a rak ngai-in a rak tuar pi vee. A umharnak hla cu hi bangin a sak.

            “Ka pai` aanka Ialh lo i khun va diim cu,

            Nau hno bang ka ṭapin, Luunkhua tiang baan-ing”  a ti.

Hol Kawm khal cun a ngainak hla cu hi bangin a phuah vee.

            “A nu hin zo lamah sungtawl tirh ta ngai,

            A lung teh her hman maw, nau thang a cawi mai” a tii.

Cu tiih ngaiaw phahin Mang Dang cun fa tla a va nei. Asinan Hol Kawm a ngainak a daai cuang lo. Nikhat cu a ni-ih hneenah kan khua ka tlawng ding a ti thotho. A ni nu khal cun fuur tilian-ah nuunau a tlun thei ding kha a zum lo ruangah a el duh lo. Mang Dang khal cun caan ṭha a tii i a tiim tuahin a tlan tlung. Zahmun vapi cu a vung thleng i tisuar le tilian cu a hruumin a hrum. Minung i tan theih ding tidaai a si lo. Karkhat hlaanah tilian fen i thih ding lawng a si. Mang Dang cun dunglam i kiir sal hnak cun tilian sung  i dawp ding kha a duh deuh. Tidaai tannak ding hawlin ti-lu le ti-taw a hlehka zok rero. Netabikah cun tilian tluunah cun khatlam raal tiang a kangaw mi saphai ruulpi bok pakhat a hmu.

            Nang ka lo ngai thih le tlei ṭih lem ing maw,

            Tilian ruunnawi cunglei phaalpi khaan,

            Mang Dang zawh tluan miarmo lang”

tii in thih ding le hloh ding khal zianghman a ṭih nawn lo. A mitthlamah tisuar le tilian sawp-aw a lang nawn lo. A tlangval pa Hol Kawm i mithmai siar lo zianghman a lang nawn lo. Hol Kawm veikhat te tal ton lo ding hnak cun tilian tluun i thih khal le bangrep. Saphai khang aw cu a hei zawh. A thinlung ruahnak thawn khatlam raalah saphai paar cun leilung i feh bangin a feh ko. An khua a thlenin zawi inn ha a pa hmaisat bik ding. Khuilam ziin ha a zawh ding. A nu le a pai` inn cu taanta-in a tlangval pa Hol Kawm i innlam pan cun a ke a her thlang.

Hol Kawm i inn cu thing repri te`n meisa tleu khal um nawn loin zaanlam sim nawnah a thleng. A inn a va thleng i minung um lo bangin sangka cu a khar aw. Ziang thawmvang hman a um lo. Inn leeng zial cu a vun pal awn i sangka hramah cun sangka kiingin a ding. Innsungih rak um Hol Kawm cun khua a sim cuarco thlang i sangka awn a theih cun muthla ah maw a ruat ding. A fala nui` rat ding le thlen ding hi zo ha a ruat thei nawn ding? Ni le thla ziang maw zat hnuah a fala nu ton ding khal cu a lung sungah a ruat baan nawn lo. Sangka awn a thei nan a ong duh lo. A fala nu cun, “Sangka i ra on aw” a vun ti nan a mangah maw a ruah a on duh cuang lo. Thawm le vang cu a thingin a daai siinsiin. Lutluunih hrikpi feh thawm khalin lovah caar lakih sakhi tlaan thawm a bang thlang. Zaandaai inn kiangah cucik kharbawk pawl lawng an awn detdo rero. Mang Dang in thawmvang dang zianghman a thei lo. Asinan Mang Dang cun-

            “Ka mangah e sehra sunin, hmai suan-ing

            Ka hung thawhah sual-ing e

            Tlang thing kuai paar”

            “Nangmai” vaang i ci tei` sung, kan va hram har

            Tlang thing kuai paar, Nang teh,

            Na lung zur vee maw?”

            Tlang thing kuai paar Nang the

            Na lung zur ve maw?

            Kei cu Hlawn Dong kiir ing e

            Nangmai` vaangah”

ti`n ṭap phahin sangka cu a vun kiing sal. Hol Kawm khal cu a tuar aw thei nawn lo. “Ka mang maw ka fimhring ha si” ti`n sangka ah cun a pet suak i a va ong. An hung tongaw hi ziang tin ha an hmuah awk ding? An lungawi ding maw an ninghang sawn ding? Zingdang sim lo hin ṭah hla-in an hmuak aw. An hun zuut aw i an mang a si lo. Khatlamah Mang Dang a siih khatlamah  Hol Kawm a rak si. Fiimhring i tongaw an si. Lungawi lamah biangah mitthli luangin an mitthli cun  an ngaiawknak thu cu for khat tete`n a sim zok rero. An mitthli cun an ngaiawknak thu an reel ngah ṭheh hnu cun zaanvaar an pom aw i zinglam nisuah hman thei nawn loin an itthat.

Zinglam khua a vaanin Mang Dang nu le pa cun a nau le pawl cu Hol Kawm a tho zo maw? hung bih hnik uh, tin an fial. An fale pawl cun Hol Kawm i hneenah ka u Mang Dang kan hmu, an vung tii. A nu le a pa cun, ”Nan at tukah, tilian lakah na u Mang Dang ziangtin ha a rat thei ding” an tii san. Asinan an fa le pawl cun “A si lo, ka u i kep khal kan hmu” an ti. An hung zoh i Hol Kawm le Mang Dang cu hri le dai bangin rak erh aw in an hung tong hai.

Mang Dang nu le pa khal cu tiingaihnak le ṭhenngaihnak an thei nawn lo i cui niih sin Hol Kawm le Mang Dang ih ṭhitawknak puai an tuahih nuu le paa ah an cang sal. A ziam thei lo mi duhdawtnak paar cu tlann tlangin an san khat nunnak cu an hmang ta.

************************************